Ένα πολύ όμορφο αφιέρωμα από τα παιδιά της cyberotsarka.gr... για το Παλιό Κωσταράζι!
Εικόνες της απλής καθημερινής ζωής των ανθρώπων, αλλά και πόλεμο, φωτιές, αδικίες, καταστροφές...
Δε χρειάζεται να ψάξεις και πολύ για να βρεις τέτοια μέρη όταν βρίσκεσαι στην δυτική Μακεδονία.
Εδώ, μέχρι και η πέτρα έχει και θα έχει μία ιστορία να σου πει.
Και η ιστορία αυτή πάντα θα περιέχει πόνο...''
Το καλοκαίρι του 2010 κυλούσε, για διαφόρους λογούς, ελαφρώς μουδιασμένα για την παρέα της cyberότσαρκας.
Στις αρχές του Αυγούστου αποφασίσαμε να αξιοποιήσουμε την πληροφορία που είχαμε για τα απομεινάρια ενός χωριού στο όρος Ίστακος.
Ήταν από τις λίγες φορές που φτάσαμε πολύ εύκολα στον προορισμό μας, 15 μόλις λεπτά από την βάση μας. Και αυτό έκανε τον ενθουσιασμό μας ακόμη μεγαλύτερο.
Ένα χωριό-φάντασμα λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα από τα σπίτια μας! Είναι το Παλιό Κωσταράζι...
Ως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, η εκκλησία του χωριού είναι το σημείο αναφοράς, καθώς οι εκάστοτε ξενιτεμένοι χωριανοί επιστρέφουν για να φροντίζουν το ναό.
Είναι κάτι το οποίο συμβάλλει στην διατήρηση της ενότητας και των αναμνήσεων, που πλέον επικίνδυνα σβήνονται.
Ίσως, υποσυνείδητα, αυτό να είναι για εμάς ένα από τα πιο ισχυρά κίνητρα της ενασχόλησης μας με τοποθεσίες όπως αυτήν. Να κρατήσουμε τις εικόνες και τις ιστορίες ζωντανές.
Τα e-mails που έχει τύχει να λάβουμε από μεταγενέστερες γενιές των ξεριζωμένων, είναι πραγματικά συγκινητικά.
Η περιήγησή μας λοιπόν, ξεκινά από την πλατεία του χωριού, ανάμεσα από το σχολείο και την εκκλησιά, τα δύο πιο χαρακτηριστικά κτίσματα του παλιού Κωσταραζίου.
Το κτίριο του σχολείου, μας παραπέμπει σε κάτι το κινηματογραφικό με την επιγραφή (1η εικόνα του άρθρου) επάνω στον πέτρινο τοίχο του να περικλείει τα συναισθήματα των οικογενειών που έφυγαν αφήνοντας πίσω τους ένα ερειπωμένο χωριό...
Η περιήγηση μέσα από τα άτυπα δρομάκια του χωριού δεν ήταν και ότι πιο εύκολο κάτω από τον Αυγουστιάτικο ήλιο, με την άγρια βλάστηση να δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Ελάχιστα από τα πέτρινα κτίσματα, του σχετικά μεγάλου, Παλιού Κωσταραζίου, στέκονται ακόμη όρθια. Η πέτρα που είναι και το βασικό χαρακτηριστικό της απόκρημνης αυτής πλαγιάς κυριαρχεί στην τοιχοποιία.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα που γεννώνται στην διάρκεια μίας τέτοιας περιήγησης είναι το "γιατί έφυγαν;" και κατ'επέκταση το "που πήγαν;".
Το Κωσταράζι πήρε το όνομά του από τον Κώστα Ρίζο, εμπνευστή της συνένωσης των τριών οικισμών που το απάρτιζαν Έστεκε αγέρωχο εκεί ψηλά από τον 18ο αιώνα μέχρι και την δεκαετία του '40.
Οι πρώτες καταστροφές ήρθαν το 1912, όταν το χωριό αναπόφευκτα έπαιξε το ρόλο του στον Μακεδονικό Αγώνα, όπως άλλωστε συνέβη με όλα τα γύρω χωριά.
Η μεγάλη όμως, καταστροφή από Γερμανούς και αντάρτες, ήταν αυτή που ανάγκασε τους κατοίκους του να το εγκαταλείψουν και να μετεγκατασταθούν στις αρχές της δεκαετίας του '50 λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, στους πρόποδες του ίδιου βουνού, και να ιδρύσουν το Νέο Κωσταράζι.
Άλλο ένα μικρό διάλειμμα από την καθημερινότητά μας τελείωσε με έναν καφέ στο καινούριο χωριό, με μία συζήτηση με τους γηραιότερους σχετικά με αυτά που είδαμε στον ερειπωμένο οικισμό.
Ο χρόνος κυλά, το φθινόπωρο έφτασε, επιστρέψαμε στις δουλειές μας, και κάποιοι από εμάς στις μεγαλουπόλεις οπού ζούμε. Πάντα κουβαλώντας μαζί μας όλες αυτές τις όμορφες, και ίσως για κάποιους ασυνήθιστες εμπειρίες, που ζήσαμε ως "ανήσυχοι νεολαίοι".
Πάντα με την ελπίδα πως θα γυρίσουμε πάλι εκεί, πως οι όμορφες στιγμές δεν θα τελειώσουν ποτέ και πάντα σίγουροι πως θα έρθουν καλύτερες ημέρες για τον τόπο που αγαπάμε και που δεν έπαψε ποτέ να μας συγκινεί με όλα αυτά τα μικρά αλλά τόσο όμορφα, κρυμμένα μυστικά που είχε να μας αποκαλύψει όταν μπήκαμε στην διαδικασία να τον ανακαλύψουμε...
