Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Το πρόσωπο, αδελφοί μου, και πάλι της Υπεραγίας Θεοτόκου μονοπωλεί τη σκέψη όλων μας σήμερα.
Μνημονεύει η Εκκλησία μας τα μεγαλεία της Παναγίας και τη θαυμαστή προστασία της στη βασιλίδα πόλη την Κωνσταντινούπολη, την κατεξοχήν πόλη της Παναγίας, με τους Ναούς και τα αγιάσματα, με τους θρύλους και τις ιστορίες.
Θυμόμαστε τα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης. Όπως αυτά τα ακούσαμε εχθές το βράδυ στην Ακολουθία του Εσπερινού, δηλαδή τη θαυμαστή διάσωση του ισραηλιτικού λαού στη φοβερή εκείνη έρημο «με την παράδοξη εκείνη νεφέλη να καλύπτει τη σκηνή του μαρτυρίου κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν δηλαδή πορεύονταν ο λαός μέσα στην έρημο, αλλά και κατά τη διάρκεια της νύχτας να μετατρέπεται σε είδος φωτιάς» (Εξοδ. 40, 30-31).
Και σ’ αυτήν την προστατευτική πρόνοια του Θεού για τον περιούσιο λαό Tου, οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας και οι θεόπνευστοι υμνογράφοι είδαν την προστασία της Παναγίας για το λαό της και την κληρονομία της.
«Kαι σκέπεις τον λαόν σου νοερώς εκ πάσης των εχθρών επιβουλής».
Σ’ αυτά τα θαυμαστά γεγονότα βλέπουν οι άγιοι Πατέρες τη μοναδική θέση που κατέχει η Παναγία στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου.
Να τον οδηγεί.
Να τον προστατεύει.
Να τον φροντίζει.
Να τον φωτίζει.
Να τον σκεπάζει.
Μέχρι να φτάσει στον προορισμό του που είναι η πολυπόθητη Χαναάν, δηλαδή η Βασιλεία των Ουρανών, η ημέρα της καταπαύσεως και του θείου σαββατισμού.
Επιτρέψτε μου σήμερα σ’ αυτήν την φωτόμορφη γιορτή της Παναγίας, που τείνει να ατονήσει στις μέρες μας καθώς εμείς οι άνθρωποι εύκολα ξεχνούμε και την παρουσία του Θεού στη ζωή μας που δεχθήκαμε σε ώρες δύσκολες και την προστασία της Παναγίας και την ευλογία των Αγίων που δεχθήκαμε σε χρόνια δίσεκτα.
Επιτρέψτε μου, να προσφέρω στην αγάπη σας δυο προτάσεις δανεισμένες από τον θεοφόρο Νείλο της Δαμασκού, τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό.
Πρώτον. Χαιρετίζει την Παναγία σε μια ομιλία του και την ονομάζει φλογοφόρο βάτο. Βάτος δηλαδή η φλεγομένη και μη κατακαιομένη. Αφού κράτησε μέσα της το πυρ της θεότητος τον Χριστό, χωρίς να φλεγεί. Και έφτασε σ’ αυτό το δυσθεώρητο ύψος αφενός μεν με την υψοποιό ταπείνωση αλλά και με την καθαρότητα που διέθετε μπροστά στην οποία καταπλήσσεται και αυτός ο Αρχάγγελος της χαράς, ο χαριέστατος Γαβριήλ.
«Την ωραιότητα της παρθενίας σου και το υπέρλαμπρον το της αγνοίας σου, ο Γαβριήλ καταπλαγείς εβόα Σοι Θεοτόκε», ψάλλει ο ιερός υμνογράφος της Εκκλησίας συγκινητικά.
Δεύτερον. Μακαρίζει ο ιερός Δαμασκηνός την Παναγία και την ονομάζει αιτία,
που η φιλόχρυσοι γίνονται φιλόχριστοι,
οι φιλάργυροι φιλάνθρωποι
και οι φιλόπτωχοι φιλόπλουτοι.
Αλλοιώνει δηλαδή η Παναγία τα φρονήματα των ανθρώπων, τα μεταλλάσσει με τη χάρη την οποία έλαβε από τον εξ’ αυτής τεχθέντα Κύριο.
Τα μεταμορφώνει από πάθη σε αρετές.
Αυτός που διαθέτει χρυσάφι και πλούτο τιμώντας την Παναγία, γίνεται φιλόχριστος. Διαθέτει όλο τον πλούτο στη διακονία του θελήματος του Θεού και στην τήρηση των εντολών του.
Ο φιλάργυρος γίνεται φιλάνθρωπος. Του υπενθυμίζει η Παναγία κατά ένα τρόπο την προτροπή του Αποστόλου Παύλου,
«μακάριον εστί μάλλον διδόναι η λαμβάνειν … και ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός».
Στη σκέψη του μεταφέρει τον φοβερό λόγο του Υιού της: «πως δυσκόλως οι τα χρήματα έχοντες εισελεύσονται στη Βασιλεία των Ουρανών».
Ακόμη εκείνοι που αγαπούν και συντρέχουν, δανείζουν και ελεούν τους πτωχούς αδελφούς του Χριστού, γίνονται φιλόπλουτοι. Δέχονται πληθώρα πνευματικών αγαθών αλλά και υλικών. Μοιάζει η ζωή τους με εκείνη τη γυναίκα στη Σαρεπτά της Σιδωνίας που έθρεψε τον Προφήτη Ηλία και δεν της έλειψε τον καιρό της ανομβρίας, ούτε το λάδι ούτε και το αλεύρι από το σπίτι της.
Πόσα δεν θα μπορούσε κανείς να διηγηθεί από την εκκλησιαστική μας ιστορία για τις θαυμαστές αυτές επεμβάσεις της προνοίας του Θεού αλλά και της προστασίας της Παναγίας!
Αυτή την προστασία και την ακοίμητη πρεσβεία της, την δεχθήκαμε αμέτρητες φορές μέχρι σήμερα «το των Ελλήνων Γένος» για να χρησιμοποιήσω τους λόγους του ιερού υμνογράφου της Εκκλησίας.
Την είχαμε όταν ξεκινήσαμε τους αγώνες υπέρ πίστεως και πατρίδος το 1821.
Δεν είχαμε τίποτα από υλικά αγαθά, παρά μόνο την ακράδαντη πίστη μας στο Θεό και την αγάπη μας στη μάνα μας πατρίδα. Γιατί μπορεί να μας κατηγορήσει κανείς ότι ενώ αγαπούμε όλες τις μάνες του κόσμου δεν πρέπει να αγαπούμε τη μάνα μας πατρίδα
που μας γέννησε
που μας γαλούχησε
μας δίδαξε
μας μόρφωσε
μας έκανε υπερήφανους με την ιστορία της και την προσφορά της.
Τι είχαν οι ξεχασμένοι ήρωες του ’40 όταν άρχισαν έναν άνισο αγώνα για την ακεραιτότητα της πατρίδος μας;
Είχαν πολεμοφόδια και τροφές; Ελάχιστα απ’ αυτά διέθεταν. Νηστικοί και διψασμένοι πολεμούσαν.
Είχαν όμως καρδιά και ανδρεία που μεταβάλλονταν στα ροζιασμένα χέρια τους σε όπλα ακαταμάχητα.
Το «αέρα» που φώναζαν στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου και της Βορείου Ηπείρου έδιωχνε τους εχθρούς. Και η στρατιωτική κουβέρτα που τύλιγαν για λίγο τα παγωμένα κορμιά του έγινε η τροχοπέδη στους εισβολείς και το τσαρούχι τους έγινε η νικηφόρα σφεντόνα του Δαυίδ στην τρελή αλαζονεία των εχθρών.
Αυτοί που πολέμησαν διέθεταν ακόμη βαθιά πίστη προς το Θεό, σεβασμό και ευλάβεια στην Εκκλησία, στο πρόσωπο της Παναγίας και των Αγίων, έβλεπαν κατά τις δύσκολες μάχες με τα μάτια τους τα ίδια την Παναγία να τους ενισχύει και τη φωτοφόρο νεφέλη της να τους σκεπάζει.
Γι’ αυτό και ο τύπος της εποχής εκείνης έγραφε «ο Θεός και η Παναγία είναι μαζί μας, 21 Νοεμβρίου 1940». Από ψηλά έφορος του αγώνα μας είναι ο Θεός, αυτός μας ευλογεί.
Ένας λαός γονυκλινής προσεύχεται και ένας στρατός προχωρεί.
Τι είχαν ακόμη οι Έλληνες; Είχαν την αυτοθυσία. Για να σωθεί η Πατρίδα. Για να σωθεί ο πνευματικός πλούτος και η ιστορία αυτού του τόπου. Για να σωθεί τελικά αυτός ο άνθρωπος ώστε να παραμένει ελεύθερος με αδούλωτο το φρόνημα και να απολαμβάνει το αγαθό της ελευθερίας που του χάρισε ο Θεός.
Και η αυτοθυσία αυτή του Έλληνα προέρχεται όταν θυμάται το ιστορικό παρελθόν των ενδόξων προγόνων, των ηρώων και των μαρτύρων. Όταν θυμάται πως αυτός ο τόπος είναι ποτισμένος με αίμα και σπαρμένος με οστά ενδόξων παλληκαριών που πολέμησαν για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία.
Άραγε είναι τυχαίο που θέλουν να μας αποκόψουν απ’ αυτήν την ιστορία μας; Μόνο ένας ψύχραιμος μελετητής πέρα από πολιτικές τοποθετήσεις μπορεί να καταλάβει το μεγαλείο του Έλληνα, τον ηρωισμό του και την αυτοθυσία του.
Αδελφοί μου, θα θέλατε σήμερα να ακούσουμε και το μήνυμα αυτών των αθάνατων ηρώων μας;
Θα θέλατε να ακούσουμε σ’ αυτή την ταπείνωση, την τραγωδία και τον εξευτελισμό που διέρχεται η πατρίδα μας τι έχουν να μας πουν αυτοί που ορίστηκαν από την πρόνοια του Θεού να φυλάττουν θερμοπύλες;
Θα νικήσουμε, μας απαντούν.
Θα νικήσουμε αν χρησιμοποιήσουμε ότι χρησιμοποίησαν εκείνοι στη ζωή τους.
Οι πτωχοί, οι πλούσιοι, οι μορφωμένοι, οι αγράμματοι, οι επώνυμοι και οι ανώνυμοι, μα πάνω απ’ όλα οι Ορθόδοξοι Έλληνες, μας υπενθυμίζουν πως θα νικήσουμε και πάλι. Θα παλέψουμε, θα αγωνιστούμε, μα στο τέλος θα είμαστε νικητές.
Αυτό μας υπόσχεται η Παναγία, αυτό ζητάει η προδομένη σήμερα πατρίδα μας, αυτό σας εύχομαι κι εγώ μαζί με όλους σας σήμερα αυτή την ημέρα, τη νίκη του λαού μας, τη νίκη της πατρίδος μας, τη νίκη της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.
