Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

5 συν 1 αινίγματα από το Παλιό Κωσταράζι.


Μικροί και μεγάλοι στο Παλιό Κωσταράζι, κατά την διάρκεια κυρίως του χειμώνα στα λεγόμενα νυχτέρια, εκτός από παραμύθια έλεγαν και αινίγματα. 



Τα αινίγματα είχαν σχέση κυρίως με τις διάφορες εργασίες που εκτελούσα ,όπως οι αγροτικές.

Μερικές από αυτά ήταν τα παρακάτω:


1) ''Τιμ, τιμ κρέμητει, τιμ τιμ τυραννιέτει, να τούχα να του φάου την μέρα του Αι Θόδορου (Αγίου Θεοδώρου).''

Απάντηση: Είναι το κεράσι.

Εξήγηση: Ήταν το κεράσι, γιατί ήταν φρούτο εκτός εποχής (το κεράσι συγκομίζεται Μάιο - Ιούνια, ενώ η γιορτή του Αγίου Θεοδώρου είναι το Μάρτιο) και κατά συνέπεια δεν ''πήγαινε το μυαλό'' στην απάντηση.



2) ''Τη μέρα''φουτ'' ''φουτ'', του βραδ' πισ' απ' την πόρτα.''

Απάντηση: Είναι η σκούπα.

Εξήγηση: Όλη την ημέρα σκούπιζε και το βράδυ ''ξεκουραζόταν'' πίσω από την πόρτα, όπως συνήθως την τοποθετούσαν για να είναι σε θέση που θα την ξαναβρίσκαν εύκολα.



3) ''Όλη τη μέρα ''πατ'', ''πατ'', του βραδ' κρεμαντσούλ (κρεμασμένο).''

Απάντηση: Είναι τα τσαρούχια.

Εξήγηση: Το ''πατ'', ''πατ'' αναφέρεται στο περπάτημα όλη την ημέρα και το ''κρεμαντσούλ'' στο κρέμασμα των τσαρουχιών το βράδυ. Το κρέμασμα γινόταν, γιατί ήταν φτιαγμένα από δέρμα γουρουνιού και από το φόβο να μην τα καταστρέψουν τα σκυλιά τα κρεμούσαν.




4) ''Όλη μέρα πιν' αίμα κι του βραδ' μητράει τ' άστρα.''

Απάντηση: Ήταν μια ξύλινη ράβδος που ονομαζόταν ''ξυαλ''.

Εξήγηση: Αυτή η ξύλινη ράβδος στο ένα άκρο έφερε πεπλατυσμένη σιδερένια λάμα και με αυτήν καθάριζαν το αλέτρι κατά τη διάρκεια του οργώματος, αν αυτό λάσπωνε και κολλούσε. Στο άλλο άκρο έφερε ''κεντρί'' (μπόντου), με τον οποίο κέντριζαν τα πισινά των βοδιών, κατά τη διάρκεια του οργώματος. 

Επειδή, από το κέντρισμα έτρεχε αίμα, γι' αυτό έλεγαν πως ''πίνει αίμα'', ενώ το βράδυ επειδή την τοποθετούσαν έξω από το σπίτι  έτσι ώστε το κεντρί να κοιτάει προς τον ουρανό, γι' αυτό έλεγαν ''μετράει τα άστρα''.



5)''Είπεν η μάννα μ' να μι δώεις (δώσεις) το τσίντζιλι, του μίντιλι να τσιντζιλώσ' η μάννα μ' κι πάλι θα στου φέρου.

Απάντηση: Το βελονάκι που ράβουμε


6) ''Σαλιάζω, του κουρδώνου κι στουν κώλου του ρουκώνου.''

Απάντηση: Είναι η κλωστή και η βελόνα.

Εξήγηση: Προκειμένου να περάσουμε την κλωστή στην τρύπα το πίσω μέρος σαλιώνουμε το άκρο της κλωστής για να γίνει σχετικά άκαμπτο και την περνάμε στην τρύπα.



Τα παραπάνω αινίγματα προέρχονται στο βιβλίο του Ιωάννη Θ. Τόλιου, Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία)