Το Έπος του Σαράντα, δεν ήταν έργο των ολίγων ηρώων, ήταν έργο όλων των Ελλήνων στρατευμένων και μη... Όλοι πολεμούσαν με το δικό τους τρόπο.
Οι στρατιώτες στο μέτωπο με τα όπλα πολεμούσαν τους Ιταλούς φασίστες που βεβήλωσαν το χώμα της Ελλάδος και οι άμαχοι στα χωριά πολεμούσαν τον δριμύ χειμώνα και τις κακουχίες ετοιμάζοντας και μεταφέροντας εφόδια προς τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο.
Η συμμετοχή του Κωσταραζίου ήταν ουσιαστική, γιατί σε αυτόν πρόσφερε πολυάριθμα στρατευμένα τέκνα του των κλάσεων 1925 έως 1940 που το σύνολό τους ανέρχονταν σε δύναμη Λόχου.
Το σύνολο των Κωσταραζινών στρατιωτών υπηρέτησε στο 32ο Σύνταγμα Πεζικού που έλαβε μέρος στις μάχες Κρέντας, Ταλίκ, Μαύρος Βράχος, Τρία Αυγά, Τρένιτς, Μόραβα.
Χαρακτηριστικά είναι και τα δύο περιστατικά που αναφέρει στο βιβλίο του ο Ιωάννης Θ. Τόλιος, Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία-Λαογραφία).
Στην πρώτη περίπτωση μιλάει για τον οπλοπολυβολητή Ναούμ Πασβάτη, ο οποίος κατά τον μήνα Μάρτιο του 1941 της εαρινής αντεπίθεσης των Ιταλών ανέτρεψε μόνος του ολόκληρο Λόχο, καθώς με τις εύστοχες βολές του οπλοπολυβόλου του και παρά τις συνεχείς εμπλοκές του, κατάφερε και προξένησε τέτοιες απώλειες που ανάγκασαν τους Ιταλού προς υποχώρηση.
Στο δεύτερο περιστατικό, αναφέρει τον στρατιώτη Ζήση Γάβρο του Χρήστου, ο οποίος εκτελώντας χρέη αγγελιοφόρου, βρέθηκε προ ομάδος Ιταλών στρατιωτών και χωρίς να χάσει την ψυχραιμία του και υπό την απειλή του όπλου του, τους προτρέπει να παραδοθούν και τους οδηγεί αιχμάλωτους στη Μονάδα του.
Και αν τα παραπάνω λάμβαναν μέρος στο μέτωπο του αγώνα, στο Παλιό Κωσταράζι όσοι άντρες δεν λάμβαναν μέρος στον πόλεμο, κυρίως λόγω ηλικίας, κατέβαιναν στη σημερινή θέση του χωριού και καθάριζαν από τα χιόνια τον αμαξιτό δρόμο έτσι ώστε να διευκολύνουν την διέλευση των ελαχίστων οχημάτων που μετέφεραν εφόδια στο μέτωπο.
Επίσης με πρωτοβουλία της Κοινότητας και της ενθουσιώδους δασκάλας, Βιργινίας Μαργαριτοπούλου από το Βογατσικό με καταγωγή από το Μοναστήρι, που δίδασκε στο δημοτικό σχολείο Κωσταραζίου, συγκεντρώθηκε στο σχολείο μεγάλη ποσότητα μαλλιού που προσέφεραν οι κτηνοτρόφοι. Εκεί στήθηκε ολόκληρο εργαστήριο επεξεργασίας μαλλιού με ανέμες και λανάρια.
Μέσα στο σχολείο, Κωσταραζινές κάθε ηλικίας, ενθουσιώδεις, ακούραστες, με τραγούδι και γεμάτο πατριωτισμό παροτρύνσεις από την Βιργινία, μέρα νύχτα υπό το θαμπό φως κάποιας γκαζόλαμπας, άλλες έγνεθαν, άλλες ύγραιναν, άλλες λανάριζαν και άλλες έπλεκαν γάντια, κασκόλ, μάλλινες κάλτσες και μάλλινες εσωτερικές φανέλες με σκοπό να τα στείλουν στους Έλληνες που βρίσκονταν στο μέτωπο.
Τιμής ένεκεν παρατίθενται τα ονοματεπώνυμα όλων των Κωσταραζινών στρατευμένων κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου:
Έφεδροι
Νατσούλης Θωμάς, Έφεδρος Υπολοχαγός
Μιχαλάκας Ζήσης, Έφεδρος Υπολοχαγός
Γαλάνης Χρήστος, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός
Σιαμέτης Κωσταντίνος, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός
Γάβρος Χρήστος, Μόνιμος Λοχίας
Οπλίτες
Κλάση 1925
Ευθυμιάδης Αθανάσιος
Μπάγγος Σωκράτης
Τομόπουλος Δημήτριος
Τόλιος Θωμάς
Τριανταφυλλίδης Δημήτριος
Κλάση 1926
Αδάμος Ιωάννης
Γάβρος Θωμάς
Κεφαλούκας Νικόλαος
Κλάση 1927
Βλαχόπουλος Βασίλειος
Καραγκούνης Χρήστος
Αθηνιώτης Θωμάς
Μπάγγος Χαρίλαος
Μπασιούρης Παντελής
Τσιτσής Θωμάς
Τόλιος Ευάγγελος
Κλάση 1928
Κεφαλούκας Γεώργιος
Σιαμέτης Δημήτριος
Κλάση 1929
Αδάμος Αργύριος
Αντωνάκης Αναστάσιος
Αθηνιώτης Θωμάς
Βολογιάννης Δημήτριος
Βολογιάννης Κωσταντίνος
Γάβρος Ζήσης
Κοσκινάρης Μιχαήλ
Παπανικολάου Χρυσόστομος
Τζήκας Χρυσόστομος
Τζήκας Ανδρέας
Τσιτσής Αθανάσιος
Τόλιος Κωσταντίνος
Κλάση 1930
Βασιλείου Κωσταντίνος
Βολογιάννης Νικόλαος
Κλάση 1931
Αντωνάκης Παναγιώτης
Βολογιάννης Ιωάννης
Δόλλας Νικόλαος
Ζησιάδης Δημήτριος
Μίχος Χρυσόστομος
Μπασιούρας Χρήστος
Παπανικολάου Γεώργιος
Παπακώστας Κωσταντίνος
Κλάση 1932
Αδάμος Δημήτριος
Αδάμος Ζήσης
Βύρος Κωσταντίνος
Βολογιάννης Κωσταντίνος
Βλάχος Κωσταντίνος
Γκάσας Χρήστος
Δόλλας Αθανάσιος
Δόλλας Μιλτιάδης
Κοσκινάρης Ιωάννης
Μπάγγος Δημήτριος
Τζήκας Κωσταντίνος
Τομόπουλος Φώτιος
Τσιτσής Αντώνιος
Χάτσιος Ανδρέας
Χάτσιος Ευθύμιος
Κλάση 1933
Αντωνάκης Αντώνιος
Γαλάνης Αιμιλιανός
Μάλλιος Χαράλαμπος
Μόκας Αθανάσιος
Σμέρνος Απόστολος
Λάιος Γεώργιος
Κλάση 1934
Βλάχος Θωμάς
Βλάχος Ανδρέας
Γκόσδας Ιωάννης
Ζουπανιώτης Ιωάννης
Καραγκούνης Ιωάννης
Κοσκινάρης Κωσταντίνος
Μπρανίτσας Αθανάσιος
Μακρής Αργύριος
Νατσούλης Αριστοτέλης
Παχής Χρήστος
Παπαθανασίου Νικόλαος
Συκόπουλος Χρήστος
Τομόπουλος Κωσταντίνος
Τσούγγος Μενάλαος
Τσιολάκας Αθανάσιος
Κλάση 1935
Βασιλείου Βασίλειος
Γάβρος Ζήσης
Δόλλας Δημήτριος
Ευθυμιάδης Δημήτριος
Καρακώστας Ιωάννης
Μιχαλάκας Δημήτριος
Μότσιος Ιωάννης
Τομόπουλος Κωσταντίνος
Τσούγγος Γεώργιος
Τσότσος Ηλίας
Τόλιος Δημήτριος
Χάτσιος Αριστοτέλης
Κλάση 1936
Σιδέρης Αθανάσιος
Συκόπουλος Ιωάννης
Κλάση 1937
Βύρος Αναστάσιος
Σιδέρης Ιωάννης
Σμέρνος Δημήτριος
Τομόπουλος Αθανάσιος
Κλάση 1938
Γκάσας Νικόλαος
Κεφαλούκας Κωσταντίνος
Μπρανίτσας Νικόλαος
Σμέρνος Ιωάννης
Τομόπουλος Παντελής
Χριστόπουλος Ιωάννης
Πασβάτης Ναούμ
Κλάση 1939
Βολογιάννης Δημήτριος
Ευθυμιάδης Νικόλαος
Κουτούβας Κωσταντίνος
Στεργιάκας Αθανάσιος
Άγγελος Δόλλας
Άγγελος Δόλλας
Κλάση 1940
Βύρος Ιωάννης
Ζάννος Δημήτριος
Ζέλκας Νικόλαος
Κοσκιναρης Κωσταντίνος
Μπάγγος Δημήτριος
Μιχαλάκας Θωμάς
Παχής Αλκιβιάδης
Τζακόπουλος Μιχαήλ
Τόλιος Απόστολος
Χριστόπουλος Φώτιος
Συκόπουλος Κωσταντίνος
Επεξεργασία κειμένου: Κοstarazi24
*Στη φωτογραφία Έλληνες στρατιώτες χαμογελαστοί κατευθύνονται στο μέτωπο του πολέμου.
Επεξεργασία κειμένου: Κοstarazi24
Πληροφορίες από το βιβλίο Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία), Ιωάννη Θ. Τόλιου.
