Το έθιμο αυτό ονομάζεται έτσι γιατί η όλη εκδήλωση γίνεται με βάση το Σταυρό και ξεκίνησε από τους κατοίκους του Παλιού Κωσταραζίου πολλά χρόνια πριν.
Το όλο έθιμο έχει ως εξής:
Τα αδελφάτα
Όλες οι οικογένειες του χωριού ήταν και είναι (διότι το έθιμο ακόμα συνεχίζεται), κατανεμημένες σε τρεις ομάδες τα λεγόμενα ''Αδελφάτα''. Αυτά είναι:
Το Αδελφάτο της Εκκλησίας, το Αδελφάτο της Κρανιάς και το Αδελφάτο της Αλμανιάς.
Η τελετή του εθίμου γινόταν χωριστά για κάθε Αδελφάτο, μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας και σε ξεχωριστό μέρος το καθένα. Το αδελφάτο της Εκκλησίας όπως είναι κατανοητό χρησιμοποιόυσε την εκκλησία.
Ο Νούνος
Ο οικοδεσπότης ή η οικοδέσποινα, νούνος και νούνα αντίστοιχα, από τις προηγούμενες έκανε τις σχετικές ετοιμασίες που απαιτούνταν για να γίνει το έθιμο. Η νούνα, ζύμωνε μια ''μπουγάτσια'' (κουλούρα) και αγόραζε στραγάλια σταφίδες και εφοδιάζονταν με κρασί και τσίπουρο και ότι άλλο τυχόν διέθετε. Στις μέρες μας, τα τραπέζια, όπως είναι λογικό δεν μένουν στα στραγάλια και είναι γεμάτα με πλούσια εδέσματα.
Η διαδικασία
Τα μέλη του κάθε αδελφάτου και αφού είχαν συγκεντρωθεί, βάση καταλόγου, γινόταν η καταμέτρηση των παρόντων μελών έτσι ώστε τόσα να είναι και τα ψωμάκια που θα μοιραστούν. Κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης πραγματοποιούνταν δισκοφορία και τα μέλη του αδελφάτου έριχναν τον οβολόν τους.
Τα χρήματα αυτά, έπειτα χρησιμοποιούνταν από το αδελφάτο ως δωρεές για το χωριό π.χ. για τη συντήρηση του σχολείου της εκκλησίας κλπ. Αφού τέλειωνε η καταμέτρηση, ο Νούνος τοποθετούσε τον Σταυρό μέσα στο ψωμάκι έπειτα όλα τα ψωμάκια τοποθετούνταν σε ένα σεντόνι και κάθε μέλος με τη σειρά διάλεγε χωρίς να βλέπει ένα ψωμάκι.
Αφού έπαιρνε και ο τελευταίος τότε όλοι άνοιγαν το ψωμάκι, αυτός που θα τύχαινε τον Σταυρό θα ήταν ο επόμενος Νούνος και θα είχε τον Σταυρό στο σπίτι του, μέχρι την επόμενη που θα ξαναγινόταν το έθιμο. Όλα τα μέλη, εύχονταν στον νέο Νούνο ''Χρόνια Πολλά'' και όλοι μαζί συνοδεύοντας το Σταυρό πήγαιναν στο σπίτι του τυχερού.
Στο σπίτι του νέου Νούνου, αφού όλα τα μέλη της οικογένειας ασπάζονταν το Σταυρό, τον έβαζαν σε ένα ποτηράκι και τον τοποθετούσαν στο εικονοστάσι όπου παρέμενε μέχρι την επόμενη χρονιά.
Σήμερα
Στις μέρες μας, παρά το πέρασμα του χρόνου, οι κάτοικοι του Κωσταραζίου τηρούν ευλαβικά το έθιμο όπως οι πρόγονοί τους στο Παλαιό Κωσταράζι, πράγμα που δείχνει πως κάποια πράγματα μένουν αναλλοίωτα στο χρόνο και πως είναι δύσκολο να ξεχαστούν οι ρίζες μας.
Επιμέλεια κειμένου: Κostarazi24
Βιβλιογραφία: Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία), Ιωάννη Θ. Τόλιου, αντιστράτηγου ε.α.
