Γράφει o Γιώργος Α. Μπέλλος, γεωπόνος Α.Π.Θ.
Μια κινέζικη παροιμία λέει: ''Αν θέλεις να είσαι ευτυχισμένος μια βδομάδα παντρέψου, αν ένα μήνα σφάξε το γουρούνι, αλλά αν θέλεις να είσαι ευτυχισμένος όλη σου τη ζωή φύτεψε ένα κήπο.''.
Ο καθ’ ένας μας θα ήθελε να έχει έναν ωραίο κήπο σπίτι του, έτσι ώστε να του φτιάχνει την διάθεση, όμως για να υπάρχει ένας ωραίος κήπος θα πρέπει να υπάρχει και φροντίδα και... κόπος.
Αλώστε τι ωραίο δεν θέλει κόπο για να αποκτηθεί και να επιτευχθεί; Από... μια γυναίκα μέχρι έναν ωραίο κήπο!
Αλώστε τι ωραίο δεν θέλει κόπο για να αποκτηθεί και να επιτευχθεί; Από... μια γυναίκα μέχρι έναν ωραίο κήπο!
Ένας από του πιο ανεπιθύμητους ''επισκέπτες'' όσων ασχολούνται με την κηπουρική στην αυλή του και την καλλιέργεια της γης γενικότερα είναι τα ζιζάνια, κοινώς αγριόχορτα.
Το... ''Φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν!'', δεν βγήκε τυχαία και έχει αρνητική έννοια.
Δύο είναι τα κυριότερα προβλήματα που προκαλούν τα ζιζάνια στα παρτέρια και τις γλάστρες με τα καλλωπιστικά μας φυτά:
Το... ''Φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν!'', δεν βγήκε τυχαία και έχει αρνητική έννοια.
Δύο είναι τα κυριότερα προβλήματα που προκαλούν τα ζιζάνια στα παρτέρια και τις γλάστρες με τα καλλωπιστικά μας φυτά:
Ο πρώτος και πιο σημαντικός λόγος είναι ο ανταγωνισμός. Η ''μάχη'' μεταξύ καλλωπιστικών φυτών και ζιζανίων για θρεπτικά στοιχεία, νερό ακόμη και ήλιο, εάν τα αγριόχορτα φτάνουν να έχουν μεγαλύτερο φυτικό όγκο και ύψος, με αποτέλεσμα τη μείωση της αύξησης και ανάπτυξής των λουλουδιών μας.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα ζιζάνια είναι ξενιστές παθογόνων μικροοργανισμών, δηλαδή φιλοξενούν στο φύλλωμά τους έντομα που προσβάλουν τα φυτά μας.
Και ο τρίτος, είναι ότι μας αλλάζει την οπτική του χώρου μας που έχουμε διαμορφώσει, καθώς ''χάνονται'' πολλά καλλωπιστικά μέσα στα αγριόχορτα, ειδικά όταν αυτά έχουν μικρό όγκο, όπως ο πανσές.
Και ο τρίτος, είναι ότι μας αλλάζει την οπτική του χώρου μας που έχουμε διαμορφώσει, καθώς ''χάνονται'' πολλά καλλωπιστικά μέσα στα αγριόχορτα, ειδικά όταν αυτά έχουν μικρό όγκο, όπως ο πανσές.
Ο πιο ξεκούραστος, αλλά ταυτόχρονα επιβλαβής για εμάς και το περιβάλλον, τρόπος ζιζανιοκτονίας είναι αυτός της χημικής καταπολέμησης με σκευάσματα μέσω ψεκασμού. Ωστόσο εμείς θα δούμε τους φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους, αυτόν της εδαφοκάλυψης και του ξεβοτανίσματος ή αλλιώς... ξεχορταριάσματος.
Εδαφοκάλυψη
Η εδαφοκάλυψη είναι από τις βασικές πρακτικές της οικολογικής αλλά και της μεσογειακής κηπουρικής. Ωστόσο η ορθή εφαρμογή της εδαφοκάλυψης προϋποθέτει και την αφαίρεση των ζιζανίων που υπάρχουν στον χώρο.
Τα πιο συνηθισμένα υλικά που μπορούμε να χρησιμοποιούμε είναι τα εξής:
Τα πιο συνηθισμένα υλικά που μπορούμε να χρησιμοποιούμε είναι τα εξής:
· Φλοιός πεύκου, ή τεμαχισμένα κουκουνάρια
· Πέτρες, βότσαλα, χαλικάκι και ελαφρόπετρα
· Γεωύφασμα το οποίο είναι πορώδες, δηλαδή επιτρέπει στο νερό και στο οξυγόνο να μπουν στο χώμα, δεν επιτρέπει όμως στις ρίζες των ζιζανίων να βγουν από αυτό.
Τέλος, πάνω από το γεωύφασμα απλώνουμε κάποιο αδρανή υλικό όπως χαλίκι, βότσαλο κλπ.
- Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, ειδικά για την εγκατάσταση του γεωυφάσματος, θα πρέπει πρώτα να αφαιρεθούν τα ζιζάνια από το παρτέρι, οι πέτρες για να αποφύγουμε τυχόν κόψιμο του υλικού και ισοπέδωση του εδάφους με μια τσουγκράνα.
Τέλος, πάνω από το γεωύφασμα απλώνουμε κάποιο αδρανή υλικό όπως χαλίκι, βότσαλο κλπ.
Ουσιαστικά, τα οφέλη της εδαφοκάλυψης είναι ότι:
1) κάνουμε οικονομία στην άρδευση άρα και στην... τσέπη μας, καθώς εμποδίζουμε την εξάτμιση του νερού από το έδαφος κι έτσι μειώνουμε τις ανάγκες του φυτού σε νερό,
2) εμποδίζουμε την ανάπτυξη των ζιζανίων καθώς δεν φθάνει το φως του ήλιου σ’ αυτά και τέλος,
3) ευνοούνται οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί του εδάφους, αυτοί δηλαδή που βελτιώνουν τη σύσταση και τη δομή του εδάφους.
1) κάνουμε οικονομία στην άρδευση άρα και στην... τσέπη μας, καθώς εμποδίζουμε την εξάτμιση του νερού από το έδαφος κι έτσι μειώνουμε τις ανάγκες του φυτού σε νερό,
2) εμποδίζουμε την ανάπτυξη των ζιζανίων καθώς δεν φθάνει το φως του ήλιου σ’ αυτά και τέλος,
3) ευνοούνται οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί του εδάφους, αυτοί δηλαδή που βελτιώνουν τη σύσταση και τη δομή του εδάφους.
Στις φωτογραφίες ενδεικτικά βλέπουμε το τελικό αποτέλεσμα της εδαφοκάλυψης.
Εδαφοκάλυψη με φλοιό πεύκου
 |
Εδαφοκάλυψη με γεωύφασμα χωρίς κάλυψη με κάποιο αδρανή υλικό όπως το βότσαλο
 |
Εδαφοκάλυψη με βότσαλα και πέτρες διαφόρων αποχρώσεων
Βοτάνισμα ή... ξεχορτάριασμα
Ο δεύτερος τρόπος καταπολέμησης των ζιζανίων είναι το βοτάνισμα.
Το τακτικό σκάλισμα του κήπου, έτσι ώστε να αφαιρούμε και να μην αφήνουμε να αναπτυχθούν τα ζιζάνια και να ανταγωνίζονται τα καλλωπιστικά μας φυτά. Αυτός ο τρόπος βέβαια είναι πιο χρονοβόρος και πιο κοπιαστικός.
Οπότε γάντια, επιγονατίδες, σκαλιστήρι και ξεκινάμε..!
Το τακτικό σκάλισμα του κήπου, έτσι ώστε να αφαιρούμε και να μην αφήνουμε να αναπτυχθούν τα ζιζάνια και να ανταγωνίζονται τα καλλωπιστικά μας φυτά. Αυτός ο τρόπος βέβαια είναι πιο χρονοβόρος και πιο κοπιαστικός.
Οπότε γάντια, επιγονατίδες, σκαλιστήρι και ξεκινάμε..!
Βοτάνισμα ή εδαφοκάλυψη;
Συγκρίνοντας τους δύο τρόπους καταπολέμησης θα μπορούσαμε να πούμε πως η εδαφοκάλυψη είναι ευκολότερος και μας εξασφαλίζει την απουσία ζιζανίων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον κήπο μας. Ωστόσο, κοστίζει κάτι παραπάνω ειδικά εάν χρησιμοποιήσουμε γεωύφασμα ή αγοράσουμε από το εμπόριο τα υλικά εδαφοκάλυψης όπως ο φλοιός πεύκου.
Αντίθετα, το βοτάνισμα μπορεί να μην μας κοστίζει σε χρήμα αλλά σε κόπο και χρόνο σίγουρα , καθώς θα πρέπει να αφιερώσουμε μερικές ώρες από τον ελεύθερο χρόνο μας ώστε να ''παλέψουμε'' με τα ζιζάνια.
Βέβαια, εκτός από την καταπολέμηση των ζιζανίων, ας μην ξεχνάμε πως για να έχουμε έναν ωραίο κήπο, θα πρέπει να ποτίζουμε και να λιπαίνουμε όποτε μας το ''ζητούν'' τα φυτά με ορθολογικό τρόπο και όχι άσκοπα όπως γίνεται ορισμένες φορές.
* Στην αρχική φωτογραφία, τμήμα του κήπου στο ανάκτορο των Βερσαλλιών, το οποίο αποτελεί ένα από τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
