Τους τελευταίους δύο μήνες ο παγκόσμιος χάρτης πλήττεται από
τον νέο κορωνοιο COVID-19, χωρίς να αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Ο νομός
Καστοριάς βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα από την αρχή της πανδημίας. Ο
φόβος, η ανασφάλεια και η καχυποψία έπληξαν την τοπική κοινωνία σε πολυεπίπεδη
διάσταση.
Σκουμή Αλεξάνδρα
Σχολική Κοινωνική Λειτουργός – Σύμβουλος Προσανατολισμού – Νηπιαγωγός.
MSc Διαχείριση Κοινωνικών Προγραμμάτων.
MA Ειδική Αγωγή, Εκπαίδευση και Αποκατάσταση.
Από τις 31/3 έως τις 27/4, σχεδόν ένας μήνας αυστηρού
περιορισμού και εγκλεισμού. Μέσα από τη νέα σκληρή πραγματικότητα, κληθήκαμε να
ανασυγκροτηθούμε, να αναλογιστούμε και να ψάξουμε νέους τρόπους επικοινωνίας,
έκφρασης και δημιουργίας.
Η δημόσια πρόταση για συμμετοχή σχολικών κοινωνικών
λειτουργών στην πρωτότυπη έρευνα – δράση της διδακτορικής ερευνήτριας,
συναδέλφου και επαγγελματία μουσικού Φαρμάκη Στέλλας μου έδωσε την ευκαιρία που
έψαχνα. Τασσόμενη υπέρ κάθε μορφής τέχνης και έτοιμη να δοκιμάσω νέες καλές
πρακτικές στην επικοινωνία μου με τα σχολεία που εργάζομαι, επικοινώνησα μαζί
της και εξέφρασε τη χαρά της για τη συνεργασία. Το επόμενο πρωινό με βρήκε σε
μια ομαδική συνομιλία στο Facebook μαζί με άλλους 13 συναδέλφους σχολικούς
κοινωνικούς λειτουργούς από διάφορα μέρη της Ελλάδος και την Κύπρο. Ξεκινήσαμε
δειλά την αλληλεπίδραση, δίχως να έχουμε κάποια προηγούμενη επαφή.
Αναλαμβάνοντας τον συντονισμό και την ατομική επικοινωνία, η
Στέλλα έστειλε το πρωτότυπο τραγούδι και τους στίχους (σύνθεση και μελοποίηση
με τον επίσης συνάδελφο σχολικό κοινωνικό λειτουργό Καπλάνη Κωνσταντίνο). Η
προσωπική διαδικτυακή επικοινωνία μαζί της είχε ως αποτέλεσμα αμοιβαίο
ενθουσιασμό που ξαναβρεθήκαμε και πρόβα του κομματιού, διορθώσεις και περαιτέρω
καθοδήγηση για τη σκηνογραφία και την βιντεοσκόπηση του.
Το ταξίδι της δημιουργίας
Η διαδικασία δεν ήταν εύκολη, χρειάστηκε 3 ώρες για την οργάνωση
του χώρου και την ορθή ερμηνεία του κομματιού. Αρωγοί της προσπάθειας ήταν οι
έφηβοι αδερφοί μου Δημήτρης και Στέλιος, οι οποίοι προθυμοποιήθηκαν με την
ευρηματικότητά τους και τις μουσικές τους γνώσεις να κάνουν την διαδικασία πιο
εύκολη. Το θεώρησα εποικοδομητικό να τους εμπλέξω και γιατί όχι, να τους
εμπνεύσω για πιθανή δική τους καλλιτεχνική δράση στα σχολεία τους. Άλλωστε ο
απώτερος σκοπός της δράσης είναι η στήριξη των μαθητών και των οικογενειών τους
στα νέα δεδομένα, με την υπόσχεση πως «θα ανταμώσουμε ξανά»!
Όσο περνούσαν οι μέρες, γνωριστήκαμε ουσιαστικά μεταξύ μας η
αγωνία μας για το τελικό αποτέλεσμα ενέτεινε την ανάγκη μας για ανατροφοδότηση
και επικοινωνία. Ανταλλάξαμε ιδέες, προβληματισμούς και απόψεις Η ανυπομονησία
μας τεράστια και αισίως, την Κυριακή 3/5 συντονιστήκαμε σε διαδικτυακή
συνάντηση για την μεταξύ μας πρεμιέρα. Μαζί μας και η κα. Κανδυλάκη Αγάπη,
αξιότιμη Καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και
εμπνεύστρια της συγκεκριμένης δράσης.
Το τελικό αποτέλεσμα
Δεν ξέρω πως να περιγράψω την συνθήκη που ακολούθησε χωρίς
να χάσουν οι λέξεις το νόημα τους. Για τα περίπου δυόμιση λεπτά της προβολής
του τελικού αποτελέσματος κατακλύστηκα από συναισθήματα χαράς, υπερηφάνειας,
δικαίωσης. Οι κυριότερες σκέψεις μου δομήθηκαν ως εξής: «ανυπομονώ να το δουν
τα παιδιά που υποστηρίζω στα σχολεία εργασίας μου και να το δουλέψουμε μαζί!»,
«τι όμορφο ομαδικό αποτέλεσμα, η μουσική μας ένωσε και κοίτα τι καταφέραμε!»,
«πόσο χαίρομαι που αποτελώ μέρος μιας τόσο όμορφης και δημιουργικής
παρέμβασης!», «είναι σημαντικό να ακουστεί και να προβληθεί στην Καστοριά που
τόσο πολύ πλήγηκε από την πανδημία, να αναθαρρήσουν οι μαθητές και να
εμπνευστούν οι πολίτες!». Δάκρυα συγκίνησης, χαράς και λύτρωσης κατέκλεισαν τα
μάτια μου με συνοδεία ένα τεράστιο χαμόγελο.
Ανοίγοντας τις κάμερες με το τέλος της προβολής, αντίκρισα
13 πρόσωπα σε παρόμοια κατάσταση, να σκουπίζουν τα μάτια, με πλατιά χαμόγελα,
κάποιοι ακόμα δεν το πιστεύαμε. Χρειάστηκαν κάποια λεπτά ώστε να βρούμε λόγια
να εκφράσουμε το μεγαλείο των συναισθημάτων μας. Στις επόμενες τρεισήμισι ώρες
έλαβε χώρα ένα συγκινητικό μοίρασμα συναισθημάτων, καταστάσεων και βιωμάτων της
καραντίνας σε σχέση με την προσωπική του κατάσταση αλλά και με την επικοινωνία
που είχε με τους μαθητές όλο αυτό το διάστημα. Κλείνοντας, αποφασίσαμε πως η
επόμενη μέρα (4/5) ήταν η καλύτερη ημέρα για την έναρξη της δημόσιας προβολής
στα ΜΜΕ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μια συμβολική κίνηση στην έναρξη μιας
νέας περιόδου, αυτής της εξόδου από την καραντίνα, δίνοντας δύναμη και ελπίδα
στον μαθητικό αλλά και γενικό πληθυσμό πως «θα ‘ναι όλα σαν γιορτή»!
Σκέψεις και κινητήριος Δύναμη για Τοπικές Δράσεις
Με μέσο τη φωνή μας, επιχειρούμε να ταξιδέψει η σκέψη και η
αγάπη μας σε όλο τον μαθητικό πληθυσμό όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Η
σχολική κοινωνική εργασία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της
εφαρμοσμένης επιστήμης της κοινωνικής εργασίας. Οι σχολικοί κοινωνικοί
λειτουργοί παρέχουν στις εκπαιδευτικές δομές υπηρεσίες υποστήριξης για την
μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ενώ ταυτόχρονα προωθούν την συνεργασία
μεταξύ οικογένειας, σχολείου και κοινότητας. Υπέρμαχοι της καθολικής εκπαιδευτικής
συμπερίληψης, αναδεικνύουν και τις ανάγκες και τα δικαιώματα παιδιών από όλες
τις πληθυσμιακές ομάδες. Ειδικότερα τώρα, σε περιόδους κρίσης, ο κομβικός ρόλος
του κλάδου μας έγκειται στην παροχή υπηρεσιών και υποστηρικτικού υλικού μέσω
διαδικτύου, στην ενίσχυση με τακτικές τηλεδιασκέψεις και συμβουλευτική
υποστήριξη για την αποφυγή της κοινωνικής απομόνωσης. Η αναπροσαρμογή και οι
συνεχείς σχεδιασμοί παρέμβασης αποτελούν απαραίτητα εργαλεία στη νέα
πραγματικότητα.
Η τέχνη αποτέλεσε το μέσο για την απαραίτητη παρουσία του
κλάδου μας στα σχολεία. Μέσα από τη μουσική αποδεικνύουμε πως είμαστε δίπλα
σας, δεν είστε μόνοι! Κίνητρο μας αποτελεί η πεποίθηση πως η μουσική ως
εργαλείο μπορεί να αγγίξει τους μαθητές. Το συλλογικό τραγούδι αποτελεί έναν
εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας, υποστήριξης, ενδυνάμωσης και εμψύχωσης.
