Ξημερώματα παραμονής Χριστουγέννων και σαν σκιές... παρέες παιδιών μέσα στο σκοτάδι, τριγυρνούσαν στα γκαλντερίμια του Παλαιού Κωσταραζίου για να προλάβουν το ξημέρωμα και πριν βγει το πρώτο φως του ήλιου, να έχουν γυρίσει όλα τα σπίτια του χωριού λέγοντας τα Κόλιαντα!
Τι ήταν όμως τα Κόλιαντα και γιατί τόση βιασύνη μην τους βρει το ξημέρωμα της 24ης Δεκεμβρίου;
Κόλιαντα ονομάζονται τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα κάλαντα του Κωσταραζίου που τραγουδιόνταν τα ξημερώματα της παραμονής των Χριστουγέννων.
Στο Παλαιό Κωσταράζι παρέες παιδιών εφοδιάζονταν με τις τζιουμπανίκες, οι οποίες ήταν λεπτά ξύλα που στο ένα άκρο κατέληγαν σε σχεδόν σφαιρική κεφαλή, με τις οποίες χτυπούσαν τις ξύλινες πόρτες και αυλόπορτες των σπιτιών στα οποία πήγαιναν να πουν τα Κόλιαντα.
Επίσης, είχαν μαζί τους και τους τουρβάδες, που ήταν σακίδια πλεκτά ή υφαντά στον αργαλειό από χοντρό μάλλινο ύφασμα, το οποίο κρεμούσαν στον ώμο τους και εκεί μέσα έβαζαν τα κεράσματα που τους έδιναν οι νοικοκυρές.
Κόλιαντα έλεγαν επίσης και τα διάφορα πράγματα που τους έδιναν οι νοικοκυρές και τα τοποθετούσαν μέσα στους τουρβάδες τους. Αυτά δεν ήταν άλλα από τα αμύγδαλα, καρύδια, κάστανα, ξυλοκέρατα (χαρούπια), βρασμένο καλαμπόκι και ''κολιαντίνες'', οι οποίες ήταν μικρά ψωμάκια.
Από πλευράς χρημάτων ίσως έπαιρναν και κάποιες δεκάρες.
Τέλος, όποιες παρέες αργούσαν να τελειώσουν και τις ''έπιανε'' η μέρα δηλαδή ξημέρωνε και έβγαιναν οι πρώτες αχτίδες του ήλιου, οι παρέες των παιδιών που τελείωσαν νωρίτερα τις πείραζαν, λέγοντας ότι αυτά που μάζεψαν ήταν ''ψώραυα'', ότι ήταν χαλασμένα.
Οι στίχοι από τα παραδοσιακά κάλαντα που τραγουδούσαν τα παιδιά του Κωσταραζίου ήταν τα εξής:
''Kόλιαντα μπάμπου κόλιαντα
κι μένα κουλιαντίνα.
Κι αν δεν μου δίνεις κόλιαντα δωσ' μ ενά κορίτσι.
Τι του θέλεις γάιδαρε του ξένου του κουρίτσι.
Να του φιλώ να του τσιμπώ
κι να μι φκιαν κι πίτες.
Κόοοοοοοοοοοολιαντα!!!''
Ωστόσο, αν κάποια νοικοκυρά δεν άνοιγε τα παιδιά, το τραγούδι έχει περιπαιχτικό χαρακτήρα:
''Μωρ' καλή νοικοκυρά
που δεν ανοίγ'ς την πόρτα
που κατσιαρώνεις τα δαυλιά
κι κατουράς τις στάχτοις.
Κόοοοοοοοοοοολιαντα!!!''
Επίσης μια άλλη παραλλαγή των Κόλιαντων ήταν και η παρακάτω:
''Εδώ σι τούτις τις αυλές τις μαρμαροστρουμένεις,
ιδώ είνι κόρη για παντρειά κόρη για αρραβώνα.
Την τάζν του γυιό του βασιλιά, την τάζν του γυιό του Ρήγα.
Δε θέλου ιγώ του βασιλιά, δε θέλου του γυιό του Ρήγα,
μον θέλου τ' αρχουντόπουλου που μέσα απού την πόλη,
που κουσκίνιζει τα φλουριά κι διρμουνίζ τα γρόσια!''
*Στην φωτογραφία της ανάρτησης, απεικονίζεται ο αείμνηστος Κωσταραζινός δάσκαλος Αθανάσιος Σιδέρης να μοιράζει κεράσματα στους μαθητές του μετά από την ολοκλήρωση του εθίμου.
Βιβλιογραφία: Παλαιό Κωσταράζι (Ιστορία - Λαογραφία), Ιωάννη Θ. Τόλιου
Φωτογραφία από το αρχείο του Συλλόγου Γυναικών Κωσταραζίου ''Διαμαντόνυφη''
Επεξεργασία κειμένου: Κostarazi24 Blogspot
